Τoρίτι, Ιάκωβος

(Torriti). Ιταλός καλλιτέχνης ψηφιδογράφος του τέλους του 13oυ αι. Το αριστούργημά του είναι η Στέγη της Παναγίας επιβλητική διακόσμηση της αψίδας της Σάντα Μαρία Ματζόρε στη Ρώμη. Χρονολογείται γύρω στο 1295 και ακολουθεί πιθανότατα παλαιότερο διακοσμητικό πρότυπο. Στη σύνθεση δεσπόζει ένα μεγάλο μετάλλιο, μέσα στο οποίο περικλείεται η Στέψη της Παναγίας. Ο Χριστός και η Παναγία, καθισμένοι στον ίδιο θρόνο, προβάλλονται σε ένα βαθυγάλαζο ουρανό, κατάστικτο από χρυσά άστρα. Οι χιτώνες και οι μανδύες ακολουθούν το σχήμα των σωμάτων και η αναγλυφικότητα των μορφών εξασφαλίζεται με την έντεχνη κατανομή της σκιάς και του φωτός. Χοροί αγγέλων συνωστίζονται γύρω από το μετάλλιο. Αριστερά, ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, ο Άγιος Ιάκωβος και ο Άγιος Αντώνιος, και γονατιστοί μπροστά τους, ο πάπας Νικόλαος Δ’ (αριστερά) και ο καρδινάλιος Ιάκωβος Κολόνα (δεξιά), δωρητές του έργου. Το σύνολο απολήγει σε σπείρα από πρασινογάλαζες άκανθες τονισμένες με χρυσό, συνηθισμένο διακοσμητικό στοιχείο των πρώτων αιώνων της χριστιανικής τέχνης. Το εσωράχιο στολίζεται με φυσικούς βλαστούς και αγγέλους μέσα σε κύκλους, ενώ στο κάτω τμήμα της αψίδας εικονίζονται επεισόδια από τον βίο της Θεοτόκου. Η τεχνοτροπία του Τορίτι διακρίνεται για τις διαυγείς κλίμακες του ρόδινου, του πράσινου και του γαλάζιου και για τις διάχυτες αργυρόχρωμες αποχρώσεις, που συνδέουν αρμονικά τον φωτισμό και τα χρώματα.